Parlak, ışıltılı kırmızı perdeler bambaşka konulara açılan kapılardır. Ruhudur tiyatro sahnesinin, kadife perde.
Günümüzde modern sahnelerin bazılarında artık stor, uzaktan kumandalı ve tamamen komutla çalışanları kullanılsa da, tiyatronun ruhu o tozlu sahneyi kapatan ve izleyiciyi büyüleyen kadifenin zarifliğidir aslında.
İlk tiyatro oyununa ne zaman gittiniz bilemem ama izledikten yıllar sonra muhakkak oyunun konusunu hatırladığınızdan eminim. İlktir çünkü yaşanılan. Hatta konusuyla kalmayıp oyuncular, espriler, alkışlar, her şeyi büyülemiştir belki de sizi. Ya da açılıp kapanan perdeler. İlk açıldığında yaşadığınız heyecanı hatırlıyor musunuz? Aklınızda dolaşan, “acaba ne olacak” sorusunu?
Anılar gelmiştir akla. Benim de aklıma geldi tiyatroya ilk kez annemin elinden tutup gittiğim gün. Perde açıldıktan sonra herkes alkışladığı için benim de alkışa katıldığımı hatırlıyorum mesela… Üstelik neyi ve kimi alkışladığımı bilmeden. Tabii ki çocuk oyunu idi gidilen. Sahnedekiler renkli kostümleri ile birer çizgi film kahramanlarıydı. Çok eğlendiğimi ve güldüğümü anımsıyorum. Ama aklıma kazınan o perdeyi hiç unutamıyorum.
Birçok türü ve rengi var aslında sahnede kullanılan perdelerin. Benim favorim kırmızı kadife. Zaten geneli de kadife kumaştan yapılmakta. Önemi, doğal akustiğinin olması. İtiraf edeyim ki ben bunu ilk duyduğumda çok şaşırmıştım. Kadife kumaş, ip dokuması nedeni ile doğal akustik özelliğe sahip bir kumaş türü. Tabii günümüz teknolojisinde bu akustik zenginliği ilave yöntemlerle artırıldı. Ancak kadife geleneği de devam etti.
Birçok rengi var sahne perdelerinin… Siyah ve kırmızı ise en sık kullanılan renkler. Büzgülü ya da düz olanları da mevcut. Sahne perdesi, bir salonun en önemli unsuru.
SAHNE PERDESİNİN ÖZELLİKLERİ
Sahne perdesi, tahmin edebileceğiniz gibi, sıklıkla açık hava sahnelerinde veya kapalı alanlarda bulunan tiyatrolarda kullanılması sebebiyle bu ismi almıştır. Sahne perdesi, elbette sadece tiyatro sahnelerinde değil, bunun yanı sıra herhangi bir geçici veya kalıcı sahne kapama ihtiyacının bulunduğu tüm gösteri amaçlı mekânlarda da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Perde büyüklükleri ve ağırlıkları dolayısıyla standart olarak güçlü bir motorla üretilen sahne perdeleri, sahne arkasına monte bir duvar anahtarı veya uzaktan kumanda yardımı ile kullanılabilmektedir. Merkezden iki yöne açılmak suretiyle çalışan bu perdelerin çalışma sistemi, dikey perde sistemlerine benzer. Sahnenin genişliğine, yüksekliğine ve sistemde kullanılacak olan kadife perde kumaşının ağırlığına göre bir veya daha fazla motorla kullanılmaktadır. Standart enleri 7 metre olmakla birlikle 25 metre ene kadar bu ölçek büyüyebiliyor.
Kullanım avantajlarının en başında, özel ve kaliteli tarz üretilmiş, dikilmiş kumaş yapısına sahip olması gelmektedir. Bu nedenle heybetli ve cazibeli bir görüntü ile seyircilere ilk olarak perdeler aracılığıyla görünme ve seslenme avantajı doğmaktadır. Bununla birlikte, tiyatro perdelerinin bir diğer özelliği ise yanmaz kumaştan yapılmış olmasıdır. Bu noktada herhangi bir kaza ihtimaline karşı alev almaz özelliği ile üretilmektedir.
Tiyatro perdelerinin ana rengi, kırmızı ve tonlarıdır. Bu da tiyatro geleneğinin bir parçası olarak lanse edilmektedir.
PERDE ÇEŞİTLERİ
Tiyatro perdesinin çeşitlerini kullanım noktaları ve fiyatı belirlemektedir. Günümüzde pek fazla kalmamakla birlikte hala revaçta olan manuel türde tiyatro perdeleri mevcuttur. Bununla birlikte üst düzey ve seyirci kapasitesi yüksek tiyatro alanlarında otomatik, uzaktan kumandalı perdeler kullanılmaktadır.
Bazı büyük hacimli tiyatro perdelerinin monte edildiği alanlarda ise motor sayısı 1’den 2’ye çıkabilmektedir. Yine aynı şekilde bazı perde modellerinde iki yana aynı anda açılma özellikleri de mevcuttur. Bazı tiyatro perdesi modellerinde ise yukarıdan aşağı doğru açılma ve kapanma özelliği mevcuttur. Hemen hemen bütün tiyatro perdeleri büzgülü bir şekilde üretilir ve satışa sunulur. Bu da daha estetik bir dekorasyon ürünü olması için avantaj sağlamaktadır.
Ve… Perde!
Dilruba Özcan Hocaoğlu