532 yılında I. Jüstinyen tarafından yaptırılan Yerebatan Sarnıcı (Basilica Cistern), İstanbul’da bulunan en büyük sarnıç. Yerebatan’a indiğinizde, sizi dış dünyadan koparırken, huzur, sessizlik ve biraz da ürperti içinizi kaplıyor. Sarnıç bugün, müze olmasının yanında yerel ve uluslararası birçok etkinliğe ev sahipliği yapmakta.
İşte iki imparatorluğa ev sahipliği yapan, İstanbul’un eşsiz güzelliklerinden Yerebatan Sarnıcı…
Yerebatan Sarnıcı, Bizans İmparatoru I. Justinyen tarafından tahminen 532 yılından sonra yaptırılmıştır. Diğer adı Bazalika’dır.
İstanbul’un en büyük kapalı sarnıcı, Yerebatan Sarayı olarak da bilinen bu su haznesi, Eminönü ilçesindedir.
Yapımında eski sütün başları ve tapınak sütunları kullanıldığı için oldukça gösterişli bir görünüme sahiptir.
Bizans Korent ve İyon üslubu 336 sütun başı bulunan sarnıç, 140 metre uzunluğa, 70 m genişliğe sahip ve 9800 metrekaredir.
4m kalınlığında tuğlalarla yapılmasının yanı sıra; su yalıtımı için özel harçla sıvalıdır.
Yerebatan’ın su ihtiyacı, şehrin 19 km uzağında bulunan Justinyen tarafından yaptırılan kemerler tarafından sağlanıyormuş
Sarnıçta kuzey batı köşesinde iki sütuna kaide oluşturması için kullanılan fakat ne amaçla getirildiği bilinmeyen 2 Medusa başı var.
Bir rivayete göre yeraltı dünyasının dişi canavarları üç Gorgona’dan biri olan Medusa kendisine bakanlara taşa çevirme gücüne sahipmiş…
Bu amaçla özel yerleri korumak için konulduğu düşünülmekte.
Bir başka rivayet ise Medusa’nın Perseus’a olan aşkı sonucu saçları yılan biçimine girerek, baktığı herkesi taşa çevirdiğidir. Perseus Medusa’ya büyü yapıldığını sanarak başını kesmiş, savaşlarda düşmana başını tutarak birçok savaş kazanmıştır.
Bir yandan da, bu sütunları ekleyenler Hristiyan olduğu için putperestliğe gönderme olmasın diye ters ve yan koydukları tahmin ediliyor.
İnşaatında 7.000 köle çalışmıştır ve 38 yılda bitmiştir. Bir söylentiye göre, sütunlar üzerindeki gözyaşları sarnıç inşasında ölen yüzlerce köleyi anlatır.
1453 İstanbul fethinden sonra, padişahlar Topkapı Sarayı’nın bahçelerine buradan su vermiştir.
En büyük restoresi İBB tarafından 1985-1988 yılları arasında 1 metre yükseklikteki 50.000 ton çamuru çıkartarak gerçekleşti.
Şu Sıralar sarnıçtaki su seviyesi 25 cm ve 1 m arasında değişmekteyken, içlerinde tombul balıklar bulunmakta.
Günümüzde birçok görsel şölenle ışık gösterileri ve özel efektlerin yapıldığı sarnıçta konserler ve etkinliklere ev sahipliği yapıyor.
