Bugün, 23 Nisan 2022. 102 yıl önce bugün, Atatürk’ün sayesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi kapılarını ve kürsüsünü açtı.
23 Nisan’ın Türkiye‘de ulusal bayram olarak kabul edilmesinin nedeni, 1920’de o gün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmış olmasıyla beraber; Gazi Mustafa Kemal Atatürk‘ün, demokrasi ve cumhuriyetin bekçileri olan çocuklara olan sonsuz inancı ve tüm dünya çocuklarına bir bayram hediye etmek istemesiydi.
23 Nisan, 1921’de çıkarılan kanun ile, Türkiye’nin ilk ulusal bayramı olarak tarihe kazınırken, tüm dünyada da çocuklara armağan edilen ilk ve tek bayram oldu.
Ülkemizin kurucusu Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1893’te, henüz 12 yaşındayken babasını kaybetmişti… Belki de bu duyguyu bildiği için zor durumda olan çocuklara hep babalık yaptı ve onların eğitimlerine daha fazla önem verdi.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk‘ün manevi çocukları olarak kol kanat gerdiği belli isimler vardı… Hatta, vefatından önce düzenlediği vasiyetnamede, bütün manevi çocuklarına bankadaki payının yıllık gelirinden her ay belirli miktarda para ödenmesini istedi.
Onlar kim miydi?
1- Sabiha Gökçen
Sabiha Gökçen, 1913’te Bursa’da doğdu. Altı çocuklu bir ailenin son çocuğuydu. İlkokuldayken babasını ve annesini kaybetti. Zor durumda kaldı. Mustafa Kemal Atatürk, 1925’te Bursa ziyareti sırasında Hünkar Köşkü’nde kalıyordu ve bu köşk Sabiha’nın yaşadığı eve çok yakındı. Sabiha Gökçen, büyük bir çaba sarf ederek Atatürk’e ulaştı ve okumayı ne kadar çok istediğini iletti. Atatürk, abisinden izin aldı ve Sabiha’yı evlat edinerek Ankara’ya götürdü.
Sabiha Gökçen, 1935 senesinde Türkkuşu‘nun açılış töreninde yapılan planör gösterilerinden etkilenerek havacılık sektörüne yöneldi. Atatürk’ün de desteğini alarak Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu’na girdi. 25 Şubat 1936’da ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başladı. Türkiye’nin ilk kadın pilotu oldu. Gökçen, manevi babası Mustafa Kemal’i kaybedince ordudan ayrılarak Türkkuşu Uçuş Okulu‘nda başöğretmen olarak çalışmaya başladı. 1955 senesine kadar da bu görevini sürdürdü. Sabiha Gökçen, 22 Mart 2001’de Gülhane Askerî Tıp Akademisi‘nde hayatını kaybetti.
2- Ülkü Adatepe
Ülkü Adatepe, Mustafa Kemal Atatürk‘ün annesi Zübeyde Hanım‘ın evlatlık kızı Vasfiye Hanım ile Fransızca öğretmeni ve gar şefi Mehmet Tahsin Çukurluoğlu‘nun kızıydı. Ülkü, Mustafa Kemal Atatürk’ün en küçük manevi kızıydı. Doğumundan 6 yaşına kadar Atatürk ile birlikte Çankaya Köşkü’nde hayatını sürdürdü ve Atatürk’ün son günlerine kadar ona yurt gezilerinde eşlik etti. Hatta yıllarca ilkokul birinci sınıflarda okutulan alfabe kitabının kapağında Ülkü yer alıyordu. Yaşamını eşi Öke Adatepe ile İstanbul’da sürdürmekteydi. 1 Ağustos 2012’de TEM otoyolunun Sakarya-Akyazı yolu üzerinde geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.
3- Nebile İrdelp
1927 yılında, İstanbul Çapa Öğretmen Okulu’nda okuyan üç kız öğrenci Dolmabahçe Sarayı’na getirildi… Bunlardan bir tanesi de Nebile idi. Öğrenimine Ankara’daki okullarda devam etmesi için Atatürk’ün manevi kızı Nebile, Ankara’ya getirildi. Beylerbeyi Tekkesi şeyhinin kızı ve İzmit Valisi Eşref Bey’in yeğeni olan Nebile Hanım, Atatürk tarafından 1928 yılında evlat edinildi. Çok neşeli ve konuşkan biri olarak bilinen Nebile Hanım, tatlı ve gür sesinden Atatürk’e şarkılar söylerdi. Atatürk ile aynı zamanda hastalandılar ve Nebile, manevi babasının vefatından 5 yıl sonra hayata gözlerini yumdu.
4- Rukiye Erkin
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, manevi kızı Rukiye’yi Konya gezisinde tanıdı… Rukiye Erkin, 1911 Seydişehir doğumluydu. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk tarafından Ankara’ya getirilerek bakımı ve okutulması sağlandı. İlkokulda Çankaya İlkokulu‘nda iken, lisede Notre Dame de Sion Fransız Lisesi‘nde öğrenim gördü. 1930 yılında Komutan Hüsnü Bey ile Dolmabahçe Sarayı’nda evlendi. Atatürk, düğündeki ilk dansı manevi kızı Rukiye ile yapmıştı. Rukiye Erkin, eşini kaybettikten sonra hayatını Nişantaşı’nda geçirdi ve 1995 yılında aramızdan ayrıldı.
5. Abdürrahim Tuncak
Abdurrahim‘in daha 8 yaşındayken Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ailesi ondan koparıldı… Mustafa Kemal Paşa, Kafkas Cephesinde 2. Ordu Komutanlığına getirilmişti ve bu dönemde, Paşa’ya aile bireylerini kaybeden kimsesiz çocuklardan bahsedilmişti. Aralarında 8 yaşındaki Abdurrahim de vardı. Mustafa Kemal Atatürk, Abdurrahim’i kanatları altına aldı ve İstanbul’a yanında götürdü.
Abdurrahim, Mustafa Kemâl Paşa’nın annesi Zübeyde Hanım ve kız kardeşinin yanında bakıldı ve büyüdü. Tuncak, Berlin Teknik Üniversitesi’nde öğrenim gördü ve Savarona yatının satın alınması görüşmelerinde tercümanlık yaptı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda çalıştı ve oradan emekli oldu.
6. Zehra Aylin
Asıl adının Zühre olduğu ama sonradan Zehra’ya çevrildiği düşünülen Zehra Aylin, 1912 yılında Amasya’da doğdu. Babası Mehmed, Kurtuluş Savaşı’nda efsaneleşmiş bir yüzbaşıydı. Babasını 1916 yılında, annesini 1917’de kaybetti. Atatürk ile Darül-Eytam Yurdu’ndayken tanıştı. Mustafa Kemal’in ailesine “ilk manevi kızı” olarak katılarak Ankara’ya getirildi. Gazi, Zehra Aylin’le uzun edebiyat sohbetleri yapıyordu. Ama eğitimini daha da geliştirmesi için yurt dışına gitmesi gerektiğini söylüyordu. “Ben Afet’le tarih, Zehra’yla edebiyat konuşacağım” diyordu. Kızı da sonuçta onu kırmadı ve okumak için İngiltere, Londra’nın yolunu tuttu.
1935 yılında Paris ekspresine bindi ve tren, Amiens Gölü kıyılarındaki istasyona varmak üzereyken, Zehra içinin daraldığını ve kendisini iyi hissetmediğini söyleyerek koridordaki pencereye yanaştı. İşte ne olduysa o anda oldu… Bir anlatıma göre dengesini kaybedip trenden düştü, bir diğer iddiaya göre intihar etti. Sadece manevi kardeşi Sabiha Gökçen, bunu kesinlikle yalanladı.
7. Mustafa Demir
Atatürk‘ün Yalova’da tanıyıp manevi oğlu olarak yanına aldığı Mustafa’nın ailesi Bulgar göçmeniydi ve oldukça fakirdiler… 1929’da sığır güttüğü bir sırada Gazi Paşa ile tanıştı. Sağlığı iyi değildi ve bakımsızdı. Okuma isteğiyle yanıp tutuşan bir çocuktu. Atatürk, ilk önce tedavisini ve sonra Beşiktaş’ta ilkokula yazdırdı.
Mustafa, Atatürk’ün himayesinde ilkokulu, ortaokulu, askeri liseyi ve Harbiye’yi bitirdi. Subay çıkan Mustafa, emekli olduktan sonra Yalova’ya yerleşti ve 15 Ocak 1987’de orada vefat etti.
8. Ayşe Afet İnan
Ayşe Afet İnan, Türk sosyolog, tarihçi ve akademisyen… Pek tabii Mustafa Kemal Atatürk‘ün mânevî kızı. Cumhuriyetin ilk tarih profesörlerinden olan Afet İnan, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi‘nde ilk Türk devrim tarihi kürsüsünü kuran kadındı. Türk medeniyeti ve devrim tarihine ait 50 kadar kitabı ile çok sayıda makalesi bulunmakta. Türk Tarih Tezi’ni ortaya koyan tarihçilerden biri, oydu. Cumhuriyet döneminin yeni tarih anlayışının temellerinin atılmasında, bir ideolog gibi hizmet etmiş bir cumhuriyet kadınıydı. Kadın hakları üzerinde çalışmaya ilgi duyan Afet Hanım, Atatürk’ün isteği üzerine 3 Nisan 1930’da Türk Ocağı’nda Türk kadınlarının seçim haklarına ilişkin bir konferans da vermişti.
9. Ve Atatürk’ün çocukları olarak; bizler…
Her birimiz, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün öğrettiği gibi, onun fikirlerini benimseyerek yolumuza devam ediyoruz. Çünkü bizler de onun çocuklarıyız. Onun evlatları olmaktan gurur duyuyor, mirası olan ülkemizin değerlerine sahip çıkıyoruz.
Dünyadaki tüm çocukların, hiçbir ayrım gözetmeksizin; bilimle, sanatla, eğitimle beraber, insani, kültürel ve toplumsal değerlerle, birlik içinde özgürce yaşadıkları her gün bizim için 23 Nisan’dır.
Kutlu olsun!