16 Nisan 1889 tarihinde dünyaya geldi Charlie Chaplin. Bu tarih önemli çünkü Büyük Diktatör filminde kıyasıya eleştirdiği Adolf Hitler‘in doğumundan tam dört gün öncesine denk geliyor!
Kimdir Charlie Chaplin?
Charlie Chaplin, 1889 yılında üçüncü sınıf bir müzikhol sanatçısının oğlu olarak Londra’da dünyaya geldi. Annesi iş buldukça sahneye çıkıyor, tiyatroya beraberinde onu da götürüyordu. Böylelikle Charlie Chaplin, ilk defa 5 yaşında sahneye çıktı. 11 yaşındayken babasını kaybettikten sonra annesi de hastalanıp akıl hastanesine yatırılınca, Charlie Chaplin, küçük kardeşiyle birlikte ortada kaldı. O yaşta hayatını kazanmak zorunda kalan sanatçı, 17’sinde usta bir komedyen haline geldi ve aldığı bir teklif üzerine Hollywood’a gitti.
İlk filmi Ekmek Parası’nda oynadığı kötü adam karakteri pek başarılı olamadı ve yapımcıları büyük hayal kırıklığına uğrattı. İkinci filmi Venedik Yarışları‘nda ünlü küçük serseri tipi ortaya çıkmaya başladı ve büyük ilgi gördü. 1915 yılında başrolünü oynadığı, yönettiği ve onu sinemanın en büyük komedyeni haline getiren The Little Tramp filmine kadar 50’ye yakın kısa filmde oynadı. 1915’ten sonra da dünyanın en popüler ve en çok para kazanan sanatçısı oldu.
Ve Charlie Chaplin filmleri…
Charlie Chaplin’in kısa filmlerinin hepsi birer klasik haline geldi. Altına Hücüm, Sirk ve sessiz filmlerin hemen hepsi tarihe geçti. 1931’de Şehir Işıkları, 1936’da Asli Zamanlar gibi sessiz başyapıtlar ortaya çıktı.
1940 yılında Charlie Chaplin sesli sinemaya boyun eğdi ve o yıllarda Avrupa’nın üzerine bir kabus gibi çöken faşizmin en güzel, en etkili eleştirisini Büyük Diktatör filminde ekrana taşıdı.
1947 yılında yaptığı ve artık o küçük serseri tipini oynamadığı, bir cinayet komedisi olan Mösyö Verdoux ise, sanatçının ilk para kaybettiren filmi oldu.
Chaplin bundan sonra, 1947 yılında yaptığı Sahne Işıkları ile de büyük başarı kazandı. Ama son iki filmi olan New York’ta Bir Kral ve Hong Konglu Kontes, ustanın eski büyük etkisini kaybettiğinin açık seçik kanıtıydı.
Charlie Chaplin, 1975 yılında İngiltere Kraliçesi tarafından “Sir” ünvanıyla ödüllendirildikten sonra, İsviçre’deki malikanesinde hayatını kaybetti. Hayatı boyunca 4 evlilik yapan Charlie Chaplin’in son eşi Oona O’Neill‘dan, en büyükleri sanatçı Geraldine Chaplin olmak üzere, toplam 8 çocuğu oldu.
Sinemayı büyük oranda etkiledi.
Charlie Chaplin sineması, hem sosyal hem de sanatsal yönden dünyayı etkileyen ve işin açıkçası etkisini 2018’de bile kaybetmemiş bir vizyon içermekte. Her zaman güncelliğini koruyor, dünyanın problemleri Chaplin’den beri pek de değişmedi ve samimiyet aynı.
Sinema, Chaplin sayesinde geniş kitlelerde büyük karşılık buldu demek, hiç de yanlış olmaz. Kendisinden birkaç adım öncesinde sadece fabrikadan çıkan işçilerin yansıtıldığı beyaz perde, onunla birlikte çok daha fazla öykü anlatan ve kurmacadan asla elini eteğini çekmeyen bir araç oldu. Chaplin, ana akımlaşmayı henüz sessiz filmler yapılırken başaran sinemanın temel taşlarından birisi oldu.
ABD’de önce “Propaganda yapıyor!” gibi yıpratıcı ve anlaşılmaz argümanlarla tepki gören Charlie Chaplin, yaşlılığı döneminde iade-i itibar adına Oscar aldı. Akademi tarafından onur ödülü verilen Chaplin’in o gün yaptığı konuşma, on yıllar sonra bile hatırlanıyor.
Sinema, Chaplin gibi büyük ustaların omzunda yükselmeye devam ediyor. Döneminde gösterilmeyen teveccüh, çok daha sonra gösterilse bile kimseye kırgın kalamayan Charlie Chaplin’in temiz kalplilikle verdiği emeğin meyvesi olarak aldığı onur ödülü de hem onu sevenler hem kendisi için kıymetli bir anı temsil ediyor. Gözyaşları, hepimizin sorumluluğunda akıtılmış birer damla.
Chaplin, hepimizin hayatında büyük yeri olan bir figür… Bizim için de öyle elbette. Hatta, Karma Türkiye ofisinin bir duvarını kendisi süslüyor.
