Bugün Google‘da doodle olan, Türkiye’de karikatürün babası olarak anılan karikatürist Turhan Selçuk‘un kim olduğunu biliyor musunuz?
Google, 98. doğum gününde Turhan Selçuk‘u anıyor. Peki cesur sanatçı Turhan Selçuk kim? Türk mizahının isimlerinden biri olan Selçuk, Türkiye’de Semih Balcıoğlu ve Ferit Öngören ile beraber Karikatürcüler Derneği‘nin kurucularından biri. Aynı zamanda Selçuk, Türkiye’de karikatürün babası olarak da biliniyor.
İlk karikatürleri 1941’de Adana’da yayınlanan Türk Sözü gazetesi ile İstanbul’da yayınlanan Kırmızı ve Beyaz, Şut spor dergilerinde yayınlandı.
İlk olarak 1943’te Akbaba‘da çalışmaya başlayan sanatçı, 1948’de Tasvir gazetesinde karikatürcü ve ressam olarak çalıştı.
Daha sonra Refik Halit Karay‘ın çıkardığı Aydede‘de baş çizer oldu.
Yeni İstanbul, Yeni Gazete, Akşam, Milliyet, Cumhuriyet gazetelerinin yanı sıra, Akis, Yön, Devrim, Toplum dergilerinde çizdi.
Kardeşi İlhan Selçuk’la birlikte 41 Buçuk, Karikatür ve Dolmuş isimli mizah dergilerini çıkardı.
1957’de Milliyet gazetesinde çizmeye başladığı Abdülcanbaz karikatür dizisi ile tanınan sanatçının bu karakteri; tiyatro ve sinemada da canlandırıldı. Ayrıca Abdülcanbaz, 1991 yılında PTT tarafından bir posta pulu üzerinde resmedildi.
30 Temmuz 1922’de Muğla Milas’ta dünyaya gelen karikatür sanatçısının Türkiye ve Avrupa’da birçok müzede karikatürleri sergilendi. “İnsan Hakları” konulu karikatür sergisi Avrupa Konseyi’nin önerisiyle ilk kez Strazburg’da açıldı ve başarılı bulunmasının ardından dünyanın birçok ülkesinde sergilendi.
Turhan Selçuk’un ödülleri ise şöyle…
- Bordighera Altın Palmiye (1956)
- Gümüş Hurma (1962)
- İppocampo Ödülü (1970)
- Sanatçılar Birliği “Halkın Sanatçısı” Ödülü (1973)
- Vercelli Ödülü (1975)
- Gazeteciler Cemiyeti “Yılın Karikatürcüsü” Ödülü (1983)
- Sedat Semavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü (1984)
- Cumhurbaşkanlığı Büyük Sanat Ödülü (1997)
“Barış ve Kitap” konulu karikatürü de, 1992’de Avrupa Konseyi’nin başlattığı kitap okuma kampanyasının afiş ve logolarında kullanıldı. Turhan Selçuk, en son Cumhuriyet gazetesinde çizmekteydi. Acıbadem Maslak Hastanesi’nde karın içindeki aort damarının yırtılması nedeniyle ameliyat oldu. Bu ameliyat sonrasında yoğun bakıma kaldırılan Selçuk, 11 Mart 2010 tarihinde İstanbul’da hayata gözlerini yumdu.
Milas Belediyesi, her yıl, Turhan Selçuk anısına, “Uluslararası Turhan Selçuk Karikatür Yarışması” adı altında umut ışığı taşıyan karikatüristleri yüreklendiriyor ve ödüllendiriyor.
